Antihistaminik Yan Etkiler Nelerdir? Bir Genç Yetişkinin Gözünden
Hayatımda bazen hiç beklemediğim anda bir hap alıp, içimden “Şimdi ne olacak?” diye düşündüğüm olmuştur. Hani böyle, “Bu ilacın yan etkileri ne? Acaba başım dönecek mi, uyuyacak mıyım?” gibi sorular kafamda dönüp durur. Antihistaminikler de işte tam olarak o kategoride ilaçlardan biri. Başka bir deyişle, grip olsan da, polen alerjin olsa da ya da kaşıntılarla boğuşsan da, bu ilaçlar seni rahatlatır. Ancak, her güzel şeyin bir yan etkisi vardır, değil mi?
Gel, biraz daha derinlemesine bakalım. Antihistaminiklerin yan etkilerini daha önce hiç düşündün mü? Bu yazıyı okurken biraz kendi hikayemden, biraz da verilerden faydalanarak sana yavaşça bu sorunun cevabını vereceğim.
Antihistaminik Nedir?
Başlamadan önce kısaca hatırlatmakta fayda var. Antihistaminikler, vücutta alerjik reaksiyonları engelleyen ilaçlardır. Vücudumuzda histamin adlı bir madde salgılandığında alerjik reaksiyonlar meydana gelir. Bu ilaçlar, histaminin etkilerini bloke ederek, burun akıntısı, hapşırma, kaşıntı gibi semptomları azaltmaya yardımcı olur.
Bundan yıllar önce, çocukken bir yaz tatilinde polen alerjim yüzünden her sabah hapşırarak uyanırdım. Annem hemen antihistaminik verirdi. Kısa süre içinde rahatlar, dışarıda rahatça oynayabilirdim. Ama bir sabah hatırlıyorum, daha fazla hapşırmama engel olan bu ilacı alırken birden başım dönmeye başladı. “Aman Tanrım!” dedim, “Hapşırmaya engel olan bu ilacın bana yaptığına bak!” Neyse ki, çok geçmeden bir şey olmadı ama o günden sonra hep dikkat ettim.
Antihistaminik Yan Etkiler Nelerdir?
1. Uyku Hali ve Yorgunluk
Çoğu antihistaminik, merkezi sinir sistemi üzerinde bir etki yaparak uyku haline neden olur. Bu yüzden, alerjiniz için kullandığınız ilaç, bir yandan rahatlatıcı olurken, diğer yandan günün geri kalanında uykusuz bir hale bürünebilirsiniz. Bu, özellikle sabahları işe veya okula gittiğinizde çok belirginleşir. Sanki sabahları kalktığında bir tür “gerçek dışı yavaşlık” yaşıyor gibisin. Bir sabah iş yerinde, antihistaminik aldıktan sonra gözlerim adeta yapışmıştı ve birkaç dakika boyunca kendimi masamda kaybolmuş gibi hissetmiştim.
2. Ağız Kuruluğu
Bir diğer sık karşılaşılan yan etki ağız kuruluğudur. Antihistaminikler, ağızda kuruluk yaparak, tükürük üretimini engelleyebilir. Bu da bazen susuzluk hissine yol açabilir. Gittiğim her doktor bana, antihistaminik kullanırken bol su içmem gerektiğini söylerdi. Ama bu kadar su içmek de bir noktada “sürekli tuvalet arayışı”na dönüşüyordu. O yüzden bu yan etkiyi en iyi böyle tarif edebilirim: “İlaç iç, su iç, tuvalete git, tekrar ilaç iç.”
3. Baş Dönmesi ve Sersemlik
Antihistaminikler, özellikle de eski nesil olanlar, baş dönmesine ve sersemliğe yol açabilir. Hatırlıyorum, birkaç yıl önce bir arkadaşım polen alerjisi yüzünden bu ilaçlardan birini aldıktan sonra hemen yanımda bir yere çöküverdi. İlk başta şaka yaptığını düşündüm ama ciddiydi. “Hadi, kalk!” derken, başı dönüyordu ve ciddi bir şekilde bir süre kalkamadı. Sonrasında anladım ki, antihistaminiklerin yan etkilerinden biriydi.
4. Kabızlık
Antihistaminiklerin, bağırsak hareketleri üzerinde de etkisi olabilir. Bu, biraz daha “gizli” bir yan etki gibi görünse de, özellikle uzun süreli kullanımda kabızlık gibi sorunlara yol açabilir. Antihistaminiklerin bağırsakları yavaşlatan etkisi, sonrasında bir takım sindirim problemlerine yol açabilir. Eğer iş hayatında koşturuyorsanız ve her an toplantıdasınız, bu gerçekten işinize engel olabilir.
5. Görme Bozuklukları
Bunu da unutmamak lazım. Antihistaminikler bazı insanlarda, geçici görme bozukluklarına neden olabilir. Özellikle yakın görme zorluğu yaşayanlar, bu ilaçları aldıktan sonra birkaç saat boyunca bulanık görme yaşayabilirler. En son, ofiste çalışma arkadaşım antihistaminik aldıktan sonra bilgisayar ekranına bakarken çok zorlanıyordu. “Aman Tanrım,” dedim, “O kadar zorlanma ki, gözlük alıp gözlerini dinlendir.”
Yumuşak ve Sert: Antihistaminiklerin İki Yüzü
Her ilacın olduğu gibi, antihistaminiklerin de “yumuşak” ve “sert” tarafları var. Yumuşak tarafı, alerjik reaksiyonları engellemek, rahatlamanı sağlamak. Sert tarafı ise, yan etkilerle gelen sürprizler. Ama unutma, her insanın vücudu farklıdır, bu yüzden birinin yaşadığı yan etkiyi başkası yaşamaz. Yani bir başkasının deneyimiyle, kendi deneyiminin çok farklı olabileceğini unutmamalısın.
Sonuç Olarak
Antihistaminikler, alerjilerle başa çıkmanın oldukça etkili bir yolu olabilir. Ancak, her ilaç gibi, yan etkileri de vardır. Eğer antihistaminik kullanıyorsan, kendini bu etkilerle tanıman, doğru şekilde kullanman çok önemli. Özellikle bir yanda alerjik reaksiyonlardan kurtulurken, diğer yanda yan etkilerle mücadele etmek zor olabilir.
Bence bir ilacı kullanmadan önce, biraz araştırmak, biraz da vücudunun verdiği tepkileri dinlemek gerekiyor. Sonuçta, hepimiz kendi bedenimizin en iyi doktoruyuz, değil mi?